Cổ phiếu bị hủy niêm yết luôn là nỗi ám ảnh đối với bất kỳ nhà đầu tư nào trên thị trường chứng khoán. Nhưng bạn có thực sự hiểu rõ cổ phiếu bị hủy niêm yết là gì và nguyên nhân nào dẫn đến điều này? Hãy cùng Tạp Chí Tài Chính khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây!
Cổ phiếu niêm yết và cổ phiếu bị huỷ niêm yết
Cổ phiếu niêm yết là gì?
Cổ phiếu niêm yết là loại cổ phiếu được phát hành bởi các công ty cổ phần (CTCP) đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về tài chính, pháp lý và minh bạch thông tin, theo yêu cầu của một sàn giao dịch chứng khoán cụ thể.
Khi cổ phiếu được niêm yết, đồng nghĩa với việc chúng chính thức được giao dịch trên các sàn chứng khoán như HOSE, HNX. Việc niêm yết cổ phiếu mang lại nhiều lợi ích như tăng khả năng thanh khoản, nâng cao uy tín doanh nghiệp và giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận các cơ hội giao dịch.
Đồng thời, các CTCP được niêm yết phải tuân thủ chặt chẽ các quy định về công bố thông tin, báo cáo tài chính và quản trị doanh nghiệp. Điều này đảm bảo sự minh bạch, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư khi tham gia thị trường.
Cổ phiếu bị huỷ niêm yết là gì?
Cổ phiếu bị hủy niêm yết là trường hợp các cổ phiếu đã được niêm yết và giao dịch trên sàn chứng khoán như HOSE hay HNX, nhưng sau một thời gian, chúng không còn đủ điều kiện để tiếp tục niêm yết vì một số lý do nhất định.
Khi một cổ phiếu bị hủy niêm yết, nó sẽ không còn được phép giao dịch trên các sàn chứng khoán chính thức và có thể bị chuyển xuống sàn khác như UpCom (nếu vẫn có thể duy trì giao dịch) hoặc hoàn toàn mất đi khả năng giao dịch công khai.
Cổ phiếu bị hủy niêm yết vì sao?
Việc cổ phiếu bị hủy niêm yết là một vấn đề đáng quan tâm trong thị trường chứng khoán, gây tác động không nhỏ đến cả doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư cổ phiếu. Tình trạng này thường xảy ra khi doanh nghiệp vi phạm các quy định hiện hành hoặc không đáp ứng đủ tiêu chí để tiếp tục được giao dịch trên sàn chứng khoán.
Dưới đây là những lý do phổ biến khiến cổ phiếu bị hủy niêm yết:
Không hoàn tất thủ tục niêm yết đúng thời gian quy định
Doanh nghiệp cần hoàn thành thủ tục niêm yết trên sàn giao dịch trong vòng 3 tháng sau khi được chấp thuận. Nếu không, cổ phiếu sẽ bị hủy niêm yết.
Không đáp ứng tiêu chuẩn niêm yết
Cổ phiếu sẽ bị loại khỏi sàn nếu doanh nghiệp không thỏa mãn các yêu cầu về tài chính, pháp lý hoặc quy định được đặt ra bởi sàn giao dịch chứng khoán.
Ngừng hoạt động kinh doanh trong thời gian dài
Doanh nghiệp dừng hoạt động sản xuất hoặc kinh doanh trong hơn một năm thường đối mặt với nguy cơ bị hủy niêm yết cổ phiếu do mất khả năng duy trì hoặc tạo ra lợi nhuận.
Thua lỗ kéo dài nhiều năm
Nếu công ty ghi nhận thua lỗ liên tiếp trong ba năm, điều này thường đồng nghĩa với việc không còn cơ hội phục hồi. Khi đó, cổ phiếu của các công ty này sẽ bị loại bỏ khỏi sàn để đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư.
Vi phạm các quy định công bố thông tin
Công ty không nộp báo cáo tài chính đúng hạn trong nhiều năm, cung cấp dữ liệu sai lệch hoặc làm giả tài liệu sẽ bị xử lý nghiêm và hủy niêm yết cổ phiếu.
Không phát sinh giao dịch trong thời gian dài
Khi một cổ phiếu không có giao dịch trong vòng 12 tháng, điều này đồng nghĩa với việc cổ phiếu đó không được thị trường và các nhà đầu tư quan tâm nhiều. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến việc hủy niêm yết của cổ phiếu đó.
Thay đổi trong cấu trúc doanh nghiệp
Các sự kiện như sáp nhập, chia tách, hoặc hợp nhất doanh nghiệp khiến công ty cũ không còn tồn tại cũng là lý do để cổ phiếu bị loại bỏ khỏi sàn.
Mất giấy phép hoạt động
Trường hợp doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép kinh doanh hoặc giấy phép hoạt động, cổ phiếu sẽ bị loại khỏi danh sách giao dịch.
Hai trường hợp cổ phiếu bị hủy niêm yết theo quy định pháp luật
Hiện nay, quy định về việc hủy niêm yết cổ phiếu được điều chỉnh trực tiếp bởi Nghị định 155/2020/NĐ-CP, văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán, cùng với các Quy chế niêm yết chứng khoán của Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Theo các quy định này, hủy niêm yết được hiểu là việc chấm dứt giao dịch chứng khoán trên các sàn giao dịch chứng khoán chính thức.
1. Hủy niêm yết tự nguyện
Hủy niêm yết tự nguyện xảy ra khi công ty phát hành cổ phiếu chủ động đề xuất rút cổ phiếu khỏi sàn giao dịch chứng khoán. Quyết định này thường được đưa ra khi công ty có chiến lược kinh doanh mới hoặc muốn thay đổi cấu trúc vốn.
Ví dụ: Công ty A, niêm yết trên sàn HOSE, quyết định chuyển hướng tập trung vào các đối tác chiến lược thay vì gọi vốn từ nhà đầu tư đại chúng. Sau khi được hơn 75% cổ đông biểu quyết thông qua, công ty nộp hồ sơ xin hủy niêm yết tự nguyện và rút khỏi sàn giao dịch.
2. Hủy niêm yết bắt buộc
Hủy niêm yết bắt buộc xảy ra khi công ty không đáp ứng các tiêu chuẩn niêm yết do pháp luật và Sở giao dịch chứng khoán quy định. Các công ty này thường mắc các lỗi như đã trình bày ở trên. Đây được xem là biện pháp xử lý nhằm đảm bảo sự ổn định của thị trường và bảo vệ nhà đầu tư khỏi những rủi ro lớn.
Ví dụ: Công ty B, niêm yết trên sàn HNX, thua lỗ 3 năm liên tiếp với tổng lỗ lũy kế vượt vốn điều lệ. Đồng thời, công ty vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin nhiều lần và bị nhắc nhở công khai. Sở giao dịch chứng khoán ra quyết định hủy niêm yết bắt buộc để bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư.
Nếu cổ phiếu bị hủy niêm yết thì nhà đầu tư phải làm sao?
Khi cổ phiếu bị hủy niêm yết, nhà đầu tư sẽ đối mặt với nhiều thách thức về khả năng thanh khoản và giá trị của cổ phiếu. Tuỳ vào lý do và cách thức hủy niêm yết, nhà đầu tư cần phải có những chiến lược khác nhau để bảo vệ quyền lợi của mình. Dưới đây là 3 trường hợp phổ biến mà nhà đầu tư cần chú ý:
Đối với cổ phiếu huỷ niêm yết chuyển sàn
Khi cổ phiếu bị hủy niêm yết nhưng được chuyển sang sàn giao dịch khác (sàn thấp hơn như UpCom), nhà đầu tư vẫn có thể giao dịch cổ phiếu đó, tuy nhiên, tính thanh khoản sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Giá cổ phiếu thường sẽ giảm mạnh khi chuyển sang sàn mới vì không còn được niêm yết trên sàn chính thức.
Trong trường hợp này, nhà đầu tư cần phải theo dõi tình hình công ty thật kỹ để quyết định có nên tiếp tục nắm giữ cổ phiếu hay không. Nếu nhận thấy công ty có thể phục hồi và duy trì sự ổn định, bạn có thể giữ lại cổ phiếu, nhưng nếu thấy nguy cơ rủi ro cao, việc bán đi có thể là quyết định tốt hơn.
Đối với cổ phiếu bị hủy niêm yết do khó khăn tài chính hoặc vi phạm quy định
Khi cổ phiếu bị huỷ niêm yết vì công ty gặp khó khăn tài chính, thua lỗ kéo dài hoặc vi phạm quy định của sàn, nhà đầu tư cần phải đặc biệt cẩn trọng trường hợp này. Những công ty này thường có khả năng phục hồi thấp hoặc thậm chí không còn khả năng phục hồi, và khi cổ phiếu được chuyển sang sàn UpCom, tính thanh khoản sẽ không còn cao.
Nếu công ty không có dấu hiệu cải thiện và đứng trước nguy cơ phá sản, nhà đầu tư nên cân nhắc bán cổ phiếu sớm để hạn chế rủi ro. Việc tiếp tục nắm giữ các cổ phiếu này có thể dẫn đến những tổn thất lớn.
Đối với cổ phiếu huỷ niêm yết không chuyển sàn
Nếu cổ phiếu bị hủy niêm yết và không được giao dịch trên bất kỳ sàn nào, nhà đầu tư sẽ không thể bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, cổ phiếu vẫn có thể giữ giá trị nếu công ty có kế hoạch tái cấu trúc hoặc thu hút nhà đầu tư mới.
Trong trường hợp này, nhà đầu tư nên liên hệ với phòng cổ đông của công ty để tìm hiểu liệu có chính sách mua lại cổ phiếu hay không. Nếu không có chính sách này, nhà đầu tư có thể tìm kiếm các đối tác bên ngoài hoặc thỏa thuận riêng với các nhà đầu tư khác để giao dịch cổ phiếu.
Ảnh hưởng của doanh nghiệp khi cổ phiếu bị hủy niêm yết
Khi cổ phiếu của một doanh nghiệp bị hủy niêm yết, đây không chỉ là một sự kiện quan trọng đối với các nhà đầu tư mà còn có ảnh hưởng lớn đến chính doanh nghiệp đó. Dưới đây là những ảnh hưởng mà doanh nghiệp có thể phải đối mặt khi cổ phiếu bị hủy niêm yết:
Mất đi nguồn vốn đầu tư từ công chúng
Việc niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn từ nhà đầu tư một cách dễ dàng. Khi bị hủy niêm yết, doanh nghiệp xem như bị mất đi kênh huy động vốn quan trọng này, khiến khả năng mở rộng và phát triển, đặc biệt trong các giai đoạn cần đầu tư lớn hoặc tái cấu trúc, bị hạn chế đáng kể.
Giảm độ minh bạch và uy tín
Cổ phiếu bị hủy niêm yết đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không còn chịu sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chứng khoán và nhà đầu tư. Việc không phải công khai báo cáo tài chính định kỳ hay tuân thủ các quy định nghiêm ngặt có thể làm giảm tính minh bạch, khiến nhà đầu tư e ngại về hoạt động của công ty.
Thanh khoản sụt giảm mạnh
Một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất đối với doanh nghiệp khi cổ phiếu bị huỷ niêm yết là sự suy giảm thanh khoản. Khi cổ phiếu không còn được giao dịch trên sàn chính thức, khả năng mua bán và trao đổi cổ phiếu giữa các nhà đầu tư giảm mạnh. Điều này khiến cổ phiếu trở nên kém hấp dẫn hơn, làm giảm thanh khoản và khó giao dịch hơn.
Hạn chế khả năng tái cấu trúc và mở rộng
Việc huy động vốn để phục vụ các chiến lược tái cấu trúc hay mở rộng sẽ trở nên khó khăn hơn đối với doanh nghiệp không còn niêm yết cổ phiếu. Điều này đặc biệt bất lợi đối với các công ty đang gặp vấn đề tài chính hoặc cần cải thiện hiệu quả hoạt động.
Tăng chi phí tài chính
Do không thể huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu trên sàn, doanh nghiệp phải tìm đến các nguồn tài chính khác như vay ngân hàng, phát hành trái phiếu hoặc kêu gọi quỹ đầu tư. Những nguồn vốn này thường đi kèm lãi suất cao và điều kiện khắt khe hơn, khiến chi phí tài chính tăng lên đáng kể.
Những thắc mắc thường gặp về việc cổ phiếu bị hủy niêm yết
Cổ phiếu bị hủy niêm yết cổ mất tiền không?
Khi cổ phiếu bị hủy niêm yết, bạn không mất toàn bộ số tiền đã đầu tư, trừ khi công ty phá sản hoặc giải thể. Tuy nhiên, việc mua bán cổ phiếu sẽ trở nên khó khăn hơn, và giá trị cổ phiếu thường giảm vì lúc này các nhà đầu tư đã mất niềm tin vào doanh nghiệp.
Cổ phiếu bị hủy niêm yết trên sàn UpCom?
Sau khi bị hủy niêm yết từ HOSE hoặc HNX, cổ phiếu có thể được đưa lên sàn UpCom nếu đáp ứng đủ các yêu cầu cần thiết. Sàn UpCom là nơi dành cho các công ty đại chúng chưa được niêm yết chính thức, cho phép cổ phiếu tiếp tục được giao dịch và giúp nhà đầu tư mua bán dễ dàng hơn so với giao dịch thỏa thuận trực tiếp.
Các cổ phiếu trên sàn UpCom thường ít được chú ý hơn và khó có thể thu hút nhà đầu tư lớn. Tuy nhiên, việc chuyển sàn không đồng nghĩa với việc công ty phá sản hay ngừng hoạt động; chỉ là cổ phiếu không còn niêm yết trên sàn chính thức.
Mua cổ phiếu bị hủy niêm yết thì sao?
Khi mua cổ phiếu đã bị hủy niêm yết, bạn cần cân nhắc kỹ vì các cổ phiếu này thường có tính thanh khoản rất thấp, khiến việc bán ra gặp nhiều khó khăn. Thêm vào đó, giá trị cổ phiếu có thể giảm mạnh do thiếu niềm tin từ nhà đầu tư khác. Tuy nhiên, nếu công ty phát hành cải thiện tình hình hoạt động và được niêm yết trở lại, cổ phiếu có thể mang lại lợi nhuận đáng kể.
Nếu cổ phiếu bị hủy niêm yết thì sao?
Nếu cổ phiếu bị hủy niêm yết, bạn vẫn tiếp tục giữ quyền sở hữu cổ phiếu đó. Tuy nhiên, cổ phiếu sẽ không còn giao dịch trên các sàn chính thức như HOSE hay HNX. Thay vào đó, nhà đầu tư có thể giao dịch trên sàn UpCom hoặc thông qua các thỏa thuận riêng. Ngoài ra, cổ đông vẫn có quyền nhận cổ tức hoặc tham gia vào các quyết định quan trọng của công ty. Để bảo vệ tài sản, bạn nên theo dõi sát sao tình hình kinh doanh và chiến lược phát triển của doanh nghiệp.
Việc xử lý cổ phiếu bị hủy niêm yết đòi hỏi nhà đầu tư không chỉ hiểu rõ các quy định pháp lý mà còn phải có chiến lược phù hợp để bảo vệ quyền lợi và tài sản của mình. Việc chủ động cập nhật thông tin, đánh giá tình hình doanh nghiệp, và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn tài chính cá nhân hoặc pháp lý là những bước quan trọng để giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa cơ hội đầu tư.
Với những hướng dẫn và thông tin từ bài viết, Tạp Chí Tài Chính hy vọng đã giúp bạn nắm vững cách đối mặt với tình huống này một cách hiệu quả và tự tin hơn.
