Cổ phiếu phổ thông (hay cổ phiếu thường) là hình thức đầu tư phổ biến nhờ tiềm năng sinh lời cao và quyền tham gia quyết định trong công ty. Tuy nhiên, đi cùng cơ hội là những rủi ro nhất định. Tạp Chí Tài Chính sẽ giúp bạn hiểu rõ định nghĩa, đặc điểm, ưu nhược điểm và quyền lợi của nhà đầu tư, nhằm trang bị kiến thức để đầu tư hiệu quả.
Cổ phiếu thường là gì?
Cổ phiếu thường, hay còn gọi là cổ phiếu phổ thông, là loại cổ phiếu được phát hành bởi các công ty cổ phần. Nhà đầu tư sở hữu có quyền tham gia vào các quyết định của công ty, bao gồm quyền biểu quyết trong các cuộc họp cổ đông. Cổ phiếu thường không có đảm bảo về lợi nhuận, nhưng lại mang lại tiềm năng tăng trưởng cao.
Đặc điểm của cổ phiếu phổ thông
Được phát hành rộng rãi
Cổ phiếu thường là loại cổ phiếu được công ty phát hành lần đầu thông qua các đợt phát hành công khai, tiêu biểu là IPO (Initial Public Offering). Đây là cơ hội để nhà đầu tư mua cổ phiếu trực tiếp từ công ty, trở thành cổ đông ngay từ những bước phát triển đầu tiên, đồng thời chia sẻ tiềm năng tăng trưởng dài hạn của doanh nghiệp.
Sau khi được phát hành, cổ phiếu thường sẽ được giao dịch trên thị trường thứ cấp, nơi các nhà đầu tư thực hiện mua bán với nhau thông qua sàn giao dịch chứng khoán. Thị trường thứ cấp không chỉ mang lại tính thanh khoản cao, giúp việc mua bán cổ phiếu trở nên linh hoạt, mà còn phản ánh giá trị thị trường của doanh nghiệp một cách liên tục. Điều này mở ra cơ hội đầu tư đa dạng nhưng cũng đòi hỏi sự nhạy bén và hiểu biết từ các nhà đầu tư.
Khả năng sinh lời tốt
Một trong những lợi ích lớn nhất của việc sở hữu cổ phiếu thường là khả năng hưởng lợi từ sự tăng trưởng của công ty. Khi doanh nghiệp đạt được những thành công vượt trội về mặt tài chính, giá cổ phiếu thường cũng sẽ theo đó mà có thể tăng giá mạnh mẽ, mang đến cơ hội sinh lời hấp dẫn cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, nhà đầu tư có thể nhận được cổ tức cao hơn trong tương lai khi công ty quyết định chia sẻ lợi nhuận với cổ đông. Điều này biến cổ phiếu thường trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho những ai tìm kiếm cơ hội đầu tư dài hạn và sẵn sàng chấp nhận rủi ro.
Tính thanh khoản cao
Cổ phiếu thường được giao dịch trên các sàn chứng khoán lớn, tạo ra tính thanh khoản cao cho nhà đầu tư. Nhờ đó, nhà đầu tư có thể tự do mua bán cổ phiếu tùy theo nhu cầu, tận dụng tối đa các cơ hội thị trường và điều chỉnh danh mục đầu tư một cách linh hoạt.
Khả năng đầu tư dài hạn
Cổ phiếu thường thích hợp cho chiến lược đầu tư dài hạn, với khả năng sinh lời cao hơn so với nhiều loại tài sản khác như trái phiếu hoặc tài sản cố định. Nhà đầu tư có thể nắm giữ cổ phiếu trong nhiều năm và hưởng lợi từ sự tăng trưởng bền vững của công ty, cũng như các khoản cổ tức được chia.
Ưu và nhược điểm của cổ phiếu thường
Ưu điểm của cổ phiếu thường
- Cổ phiếu thường có khả năng sinh lời cao, đặc biệt trong dài hạn. Nếu công ty hoạt động hiệu quả và phát triển bền vững, giá cổ phiếu có thể tăng mạnh, tạo ra lợi nhuận lớn cho nhà đầu tư.
- Với mệnh giá thường từ 10.000 đồng/cổ phiếu, cổ phiếu thường trở thành một lựa chọn đầu tư dễ tiếp cận cho nhiều nhà đầu tư, từ cá nhân nhỏ lẻ đến các tổ chức lớn.
- Khi sở hữu cổ phiếu thường, nhà đầu tư không phải gánh chịu trách nhiệm pháp lý liên quan đến hoạt động của công ty. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư không phải lo lắng về các vấn đề như nợ nần hay tranh chấp pháp lý của công ty, giúp họ tập trung vào việc đầu tư mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.
- Cổ phiếu thường có tính thanh khoản cao, cho phép nhà đầu tư dễ dàng mua bán trên các sàn giao dịch chứng khoán.
- Khi giá cổ phiếu tăng, nhà đầu tư có thể bán cổ phiếu với giá cao hơn so với giá mua ban đầu, từ đó thu được lợi nhuận từ sự chênh lệch giá.
Nhược điểm
- Cổ phiếu thường đi kèm với rủi ro cao hơn so với nhiều loại tài sản khác. Giá cổ phiếu có thể biến động mạnh do nhiều yếu tố, như tình hình kinh tế, diễn biến ngành nghề và quyết định của ban giám đốc.
- Trong trường hợp công ty gặp vấn đề tài chính nghiêm trọng hoặc bị phá sản, cổ đông sở hữu cổ phiếu thường sẽ là những người cuối cùng nhận được thanh toán. Các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của công ty sẽ được thanh toán trước, do đó, nhà đầu tư có thể đối mặt với nguy cơ mất toàn bộ vốn đầu tư.
So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi
Dưới đây là những điểm giống nhau và cách phân biệt cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi để nhà đầu tư dễ dàng xem xét và quyết định nên mua cổ phiếu nào:
| Tiêu chí | Cổ phiếu thường | Cổ phiếu ưu đãi | |
| Giống nhau | Thể hiện quyền sở hữu của nhà đầu tư trong công ty, mang lại quyền tham gia vào các quyết định quan trọng.Có khả năng mang lại thu nhập từ cổ tức, mặc dù việc chi trả không được đảm bảo.Có thể được giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán, tạo tính thanh khoản cho nhà đầu tư.Các cổ đông nắm giữ cả hai loại cổ phiếu này đều có trách nhiệm góp vốn. | ||
| Khác nhau | Quyền biểu quyết trong các cuộc họp cổ đông | Có quyền biểu quyết. | Không có quyền biểu quyết. |
| Cổ tức | Cổ tức không được đảm bảo và có thể thay đổi. | Cổ tức ổn định và thường được trả trước cổ phiếu thường. | |
| Thứ tự thanh toán | Nhận thanh toán sau cùng trong trường hợp phá sản. | Nhận thanh toán trước cổ phiếu thường trong trường hợp phá sản. | |
| Khả năng tăng trưởng giá | Có khả năng tăng giá trong dài hạn. | Giá cổ phiếu thường ít biến động hơn, thường ổn định. | |
| Đặc điểm tài chính | Rủi ro cao hơn nhưng bù lại tiềm năng sinh lời lớn. | Rủi ro thấp hơn nhưng được lợi nhuận ổn định hơn. | |
| Tính thanh khoản | Đa phần sẽ có tính thanh khoản cao. | Tính thanh khoản có thể thấp hơn tùy thuộc vào thị trường. | |
| Khả năng chuyển nhượng | Được tự do chuyển nhượng | Không được tự do chuyển nhượng | |
| Khả năng chuyển đổi | Được quyền chuyển đổi thành cổ phiếu ưu đãi | Có phép chuyển đổi thành cổ phiếu thường | |
| Cách nhận lợi nhuận | Lợi nhuận từ cổ tức cùng với sự chênh lệch giá. | Lợi nhuận chủ yếu từ cổ tức ổn định. | |
Vai trò của cổ phiếu thường
Đối với các công ty cổ phần
Cổ phiếu thường là một công cụ quan trọng giúp các công ty cổ phần huy động vốn để mở rộng sản xuất, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, hoặc nâng cấp cơ sở hạ tầng. Việc phát hành cổ phiếu thường cho phép công ty thu hút nguồn vốn từ các nhà đầu tư mà không phải trả nợ như khi vay ngân hàng.
Hơn hết, bằng cách phát hành cổ phiếu thường, công ty không chỉ thu hút vốn mà còn tạo ra một cộng đồng các nhà đầu tư. Các cổ đông này có quyền tham gia vào các quyết định quan trọng của công ty, như bầu cử ban giám đốc và thông qua các chính sách chiến lược, từ đó tạo ra mối liên kết giữa công ty và nhà đầu tư.
Đối với nhà đầu tư
Cổ phiếu thường cung cấp cho nhà đầu tư một cơ hội hấp dẫn để kiếm lời. Với khả năng tăng giá trị cổ phiếu theo thời gian và khả năng nhận cổ tức, nhà đầu tư có thể thu được lợi nhuận đáng kể từ khoản đầu tư của mình.
Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu thường không chỉ là người cung cấp vốn mà còn là một phần của quá trình ra quyết định trong công ty. Họ có quyền biểu quyết trong các cuộc họp cổ đông, từ đó có thể ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng và hướng đi của công ty.
Quyền hạn của người sở hữu cổ phiếu phổ thông
Người sở hữu cổ phiếu thường có nhiều quyền lợi quan trọng, giúp họ tham gia vào hoạt động và quyết định của công ty. Dưới đây là một số quyền chính mà các cổ đông thường được hưởng:
Quyền tham gia biểu quyết trong các cuộc họp cổ đông
Quyền biểu quyết này cho phép cổ đông ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng của công ty, bao gồm việc bầu cử ban giám đốc, phê duyệt các báo cáo tài chính, và quyết định các chiến lược phát triển trong tương lai. Mỗi cổ phiếu thường thường tương ứng với một phiếu biểu quyết, giúp cổ đông thể hiện quan điểm của mình về các vấn đề quan trọng.
Được nhận cổ tức nếu công ty quyết định phân chia lợi nhuận
Cổ đông sở hữu cổ phiếu thường có quyền nhận cổ tức, nếu công ty quyết định chia sẻ lợi nhuận với các cổ đông. Cổ tức có thể được trả dưới dạng tiền mặt hoặc cổ phiếu bổ sung, tùy thuộc vào quyết định của công ty. Mặc dù cổ tức không được đảm bảo và có thể thay đổi theo từng năm, nhưng việc nhận cổ tức vẫn là một nguồn thu nhập quan trọng cho nhiều nhà đầu tư.
Chuyển nhượng cổ phiếu theo quy định của công ty
Người sở hữu cổ phiếu thường có quyền chuyển nhượng cổ phiếu của mình theo quy định của công ty. Điều này cho phép cổ đông dễ dàng mua bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, tạo ra tính thanh khoản cho khoản đầu tư của họ. Việc chuyển nhượng cổ phiếu cũng giúp cổ đông có cơ hội tối ưu hóa lợi nhuận bằng cách bán cổ phiếu khi giá tăng hoặc giữ lại để hưởng lợi từ cổ tức trong tương lai.
Những nghĩa vụ của người sở hữu cổ phiếu thường
Một số nghĩa vụ của người sở hữu cổ phiếu thường:
- Cổ đông phải thực hiện thanh toán đầy đủ số cổ phần đã cam kết trong thời gian quy định mà công ty thông báo. Thông thường, thời hạn này sẽ được nêu rõ trong tài liệu phát hành cổ phiếu hoặc các thông báo từ công ty.
- Vốn góp của cổ đông đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động và phát triển của công ty, chính vì thế cổ đông không được rút số vốn góp bằng cổ phiếu dưới bất kỳ hình thức nào.
- Cổ đông cần nắm rõ các quy định, nội quy và điều lệ của công ty mà họ đang đầu tư.
Mệnh giá cổ phiếu thường được phát hành công khai ra thị trường là bao nhiêu?
Mệnh giá cổ phiếu thường được quy định trong điều lệ công ty và thường có giá trị khoảng 10.000 VNĐ/cổ phiếu. Tuy nhiên, mệnh giá này có thể thay đổi tùy thuộc vào từng công ty và chính sách của họ.
Những rủi ro khi đầu tư cổ phiếu phổ thông
Đối với công ty cổ phần
Công ty cổ phần có thể gặp nhiều rủi ro liên quan đến giá cổ phiếu, đặc biệt nếu giá cổ phiếu giảm mạnh. Sự sụt giảm này không chỉ ảnh hưởng đến giá trị thị trường của công ty mà còn tác động đến uy tín và khả năng huy động vốn trong tương lai. Nếu cổ phiếu giảm giá quá nhiều, công ty có thể gặp khó khăn trong việc thu hút nhà đầu tư mới hoặc duy trì sự quan tâm từ các nhà đầu tư hiện tại.
Đối với nhà đầu tư
Đối với nhà đầu tư, việc đầu tư vào cổ phiếu thường đi kèm với rủi ro lớn. Nếu giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư có thể phải đối mặt với việc mất một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư của mình. Rủi ro này đặc biệt cao trong những giai đoạn biến động của thị trường hoặc khi công ty gặp khó khăn tài chính.
Nhà đầu tư cần nhận thức rõ về tình hình tài chính của công ty cũng như các yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của cổ phiếu. Bên cạnh đó, hãy xem xét ý kiến của các chuyên gia tư vấn tài chính cá nhân để nhận được lời khuyên bổ sung trước khi quyết định đầu tư vào cổ phiếu của bất kỳ công ty nào.
Khả năng sinh lời tốt của cổ phiếu phổ thông không chỉ đến từ sự tăng trưởng giá trị mà còn từ các yếu tố như cổ tức, tính thanh khoản và khả năng đầu tư dài hạn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần lưu ý rằng việc đầu tư vào cổ phiếu thường đi kèm với rủi ro, do đó cần có một chiến lược đầu tư hợp lý để tối ưu hóa lợi nhuận. Theo dõi Tạp Chí Tài Chính để luôn cập nhật những tin tức tài chính mới nhất nhé!
