Kế hoạch tài chính cá nhân là bước đầu tiên để làm chủ cuộc sống và xây dựng tương lai bền vững. Từ việc quản lý thu nhập, tối ưu chi tiêu đến lập kế hoạch đầu tư, tất cả đều bắt đầu từ sự chuẩn bị đúng đắn. Đừng để những mục tiêu lớn lao bị chùn bước bởi sự thiếu hụt tài chính! Vậy kế hoạch tài chính cá nhân là gì? Có có mấy loại kế hoạch tài chính cá nhân? Cách xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân gồm mấy bước? Khám phá ngay các bí quyết lên kế hoạch tài chính cá nhân từ chuyên gia trên Tạp Chí Tài Chính để biến giấc mơ của bạn thành hiện thực.
Kế hoạch tài chính cá nhân là gì?
Kế hoạch tài chính cá nhân hay còn gọi ngân sách cá nhân là một bản kế hoạch quản lý dòng tiền thông qua các hoạt động thu nhập, chi tiêu, tích lũy và đầu tư. Thông qua bảng này, bạn sẽ theo dõi được thu nhập và chi tiêu của bản thân, từ đó đặt ra các mục tiêu rõ ràng và phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả.
Kế hoạch tài chính sẽ được phân loại theo thời gian và tính chất của từng khoản tiền. Các loại kế hoạch tài chính cá nhân bao gồm: Chi tiêu hàng ngày, tiết kiệm dài hạn đầu tư, trả nợ, hưu trí.
Thông thường, kế hoạch tài chính được trình bày dưới dạng bảng biểu với các công thức tính toán cụ thể, giúp bạn dễ dàng xác định con số chính xác cho việc tiết kiệm, đầu tư và chi tiêu trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn.
Lập kế hoạch quản lý tài chính cá nhân có lợi ích gì?
Quản lý tài chính cá nhân thông minh không chỉ là chìa khóa để bạn duy trì cuộc sống ổn định mà còn mang lại vô vàn lợi ích:
1. Đảm bảo tài chính ổn định
Chi tiêu hợp lý giúp duy trì cân bằng tài chính, tiết kiệm từ thu nhập và đảm bảo cuộc sống ổn định.
2. Hiểu rõ dòng tiền
Giúp bạn nắm bắt tình hình thu nhập, chi tiêu và đầu tư. Việc nắm được bức tranh tài chính tổng thể sẽ giúp bạn đánh giá được mức độ tài chính của bản thân. Từ đó có cách phân bổ chi tiêu và kiểm soát dòng tiền phù hợp.
3. Nâng cao khả năng thực hiện các mục tiêu tài chính
Hiểu rõ tài chính cá nhân bạn dễ dàng lên kế hoạch cho tương lai như: mua nhà, xe, đầu tư. Đồng thời, kế hoạch cũng giúp bạn lên lộ trình thực hiện và dự đoán thời gian đạt được. Bạn sẽ có động lực và dễ dàng ghi nhận được thành quả mà mình thực hiện.
4. Hướng đến tự chủ tài chính
Có khoản dự phòng, bạn vững vàng trước các tình huống khẩn cấp, đảm bảo an toàn tài chính cho bản thân và gia đình.
5. Gia tăng tài sản
Quản lý tài chính hiệu quả giúp tăng tài sản qua đầu tư thông minh, tiết kiệm tối ưu và giảm nợ không cần thiết.
6. Nâng cao chất lượng sống
Tài chính ổn định sẽ nâng cao chất lượng cuộc sống, đầu tư vào bản thân và tận hưởng sở thích cá nhân. Khi có đủ điều kiện kinh tế, bạn có thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao. Qua đó, đảm bảo sức khỏe toàn diện từ thể chất đến tinh thần.
Có mấy bước lập kế hoạch tài chính cá nhân?
Một bản kế hoạch tài chính hoàn chỉnh sẽ gồm 6 bước:
Bước 1: Đánh giá tình hình tài chính cá nhân hiện tại
Việc đầu tiên bạn cần làm là đánh giá tình hình tài chính cá nhân hiện tại. Bao gồm:
- Toàn bộ nguồn thu nhập: thu nhập chủ động, thu nhập thụ động, thu nhập từ các khoản đầu tư
- Toàn bộ nguồn chi tiêu: tiền nhà, tiền hoá đơn, tiền ăn uống, sinh hoạt, tiền vui chơi giải trí, trả nợ.
Việc đánh giá tổng quan sẽ giúp bạn quản lý ngân sách hiệu quả hơn và phân bổ nguồn vốn hợp lý cho các mục tiêu tương lai.
Bước 2: Đặt ra các mục tiêu tài chính cần đạt được
Mục tiêu tài chính có thể được chia thành nhiều loại như chi tiêu, đầu tư hay tích lũy. Để đảm bảo tính khả thi, bạn cần xác định rõ ràng từng mục tiêu bằng cách:
- Phân loại mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Mục tiêu ngắn hạn là chi tiêu, ăn uống đầy đủ, mua sắm một món đồ cấp thiết, theo học một khoá học, xây dựng quỹ khẩn cấp… Mục tiêu dài hạn là cưới hỏi, mua nhà, kế hoạch hưu trí…
- Sắp xếp theo mức độ ưu tiên: Việc sắp xếp theo mức độ ưu tiên sẽ giúp bạn biết tập trung vào mục tiêu nào trước và sau. Từ đó, có cách phân bổ dòng tiền hợp lý.
Việc xác định chi tiết như vậy giúp bạn dễ dàng theo dõi tiến độ và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết.
Bước 3: Hạn chế tối đa những khoản chi không thiết yếu
Những khoản tiêu không thiết yếu thường sẽ mang tính nhất thời, cảm xúc. Chẳng hạn, mua sắm hàng hóa vì bị cuốn theo chương trình khuyến mãi dù có thể không xài đến chúng. Đây có thể là coi một sự lãng phí và ảnh hưởng đến các nguồn chi tiêu khác.
Mỗi người đều có cách phân bổ chi tiêu khác nhau tùy thuộc vào tổng thu nhập và nhu cầu sống của mình. Do đó, tùy theo mục đích cá nhân, bạn hãy rà soát và điều chỉnh những khoản chưa hợp lý, nhất là người có thu nhập trung bình hoặc không ổn định. Bạn có thể chia chi tiêu của mình thành 3 nhóm chính: Chi tiêu cố định, tiền tiết kiệm và đầu tư, chi tiêu tự do.
Bước 4: Lập kế hoạch tài chính cá nhân chi tiết
Dưới đây là hai phương pháp phổ biến thường được dùng để lập kế hoạch tài chính cá nhân ngắn hạn và dài hạn mà bạn có thể tham khảo:
Quy tắc 50/20/30
Quy tắc 50 20 30 phân chia tổng thu nhập thành ba nhóm mục đích theo tỷ trọng sau:
- 50%: Chi tiêu thiết yếu như thuê nhà, điện nước, xăng xe và chi phí sinh hoạt hàng ngày.
- 20%: Dành cho tiết kiệm, các khoản vay hoặc đầu tư tài chính.
- 30%: Phục vụ các nhu cầu cá nhân như giải trí, giao lưu bạn bè, mua sắm, tiệc tùng.
Quy tắc 6 chiếc lọ
Tương tự như quy tắc trên, quy tắc 6 chiếc lọ cũng chia tổng thu nhập thành các phần riêng biệt. Tuy nhiên quy tắc này chia thành 6 phần và cụ thể hơn:
- 55%: Dùng cho các nhu cầu thiết yếu hàng ngày như thực phẩm, hóa đơn và sinh hoạt phí.
- 10%: Tiết kiệm dài hạn tích lũy để mua nhà, kinh doanh hoặc tài sản giá trị cao.
- 10%: Đầu tư vào tri thức bằng cách tham gia khóa học, mua sách hoặc phát triển kỹ năng cá nhân.
- 10%: Tự thưởng cho bản thân thông qua việc mua sắm, giải trí, du lịch.
- 10%: Tạo thêm nguồn thu nhập từ việc kinh doanh hoặc góp vốn đầu tư.
- 5%: Làm từ thiện, hỗ trợ cộng đồng và những hoàn cảnh khó khăn.
Bước 5: Xác định thời gian hoàn thành các mục tiêu
Nếu muốn nghiêm túc thực hiện kế hoạch tài chính cá nhân, bạn hãy đặt ra các mốc thời gian cụ thể cho từng mục tiêu. Thời gian hoàn thành cần được xác định dựa trên tính chất của mục tiêu và tình hình tài chính hiện tại của bạn. Việc thiết lập thời gian sẽ giúp bạn theo dõi tiến độ một cách hiệu quả.
Hãy chia nhỏ thời gian để dễ dàng thực hiện các mục tiêu dài hạn. Ví dụ, bạn cần 20 triệu đồng để mua điện thoại 3 tháng tới, hãy lập kế hoạch chi tiết cho từng tháng, thậm chí từng ngày, để biết chính xác mỗi khoảng thời gian cần tiết kiệm bao nhiêu. Điều này giúp bạn duy trì kỷ luật và đảm bảo đạt được mục tiêu.
Đối với người mới bắt đầu, bạn nên lập tài chính trong giai đoạn ngắn: 1 tuần, 1 tháng… Khi đã tạo dựng thói quen quản lý chi tiêu có kế hoạch, bạn có thể xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân trong 1 năm, 5 năm hoạch 10 năm.
Bước 6: Tuân thủ theo kế hoạch chi tiêu
Khi đã đặt ra mục tiêu tài chính bạn cần rèn luyện tính kỷ luật và nghiêm túc thực hiện để đảm bảo chi tiêu đúng theo kế hoạch. Việc bỏ dở giữa chừng sẽ khiến kế hoạch bị phá vỡ, đẩy bạn vào nguy cơ mất kiểm soát tài chính và xa rời các mục tiêu quan trọng đã đề ra.
Mẫu lập kế hoạch tài chính cá nhân hiệu quả
Ví dụ về lập kế hoạch tài chính cá nhân cơ bản
Độ tuổi lý tưởng để bắt đầu lập kế hoạch tài chính là càng sớm càng tốt, cụ thể là khi bạn bắt đầu kiếm được tiền. Dưới đây mẫu lập bảng kế hoạch tài chính cá nhân mà bạn có thể tham khảo:
| Tháng | Khoản thu | Khoản chi | Loại chi | Mục tiêu | Cách thực hiện |
| Tháng 1 | 15.000.000 | 9.000.000 |
| Tháng 4 mua Macbook Air M2 |
|
| Tháng 2 | 15.000.000 | 9.000.000 |
| Tháng 4 mua Macbook Air M2 |
|
| Tháng 3 | 15.000.000 | 9.000.000 |
| Tháng 4 mua Macbook Air M2 |
|
| Tháng 4 | 15.000.000 | 9.000.000 |
| Mua Macbook Air M2 |
|
Mẫu lập kế hoạch tài chính cá nhân lớp 10
Bên cạnh người đi làm, nhiều phụ huynh cũng loay hoay tìm hiểu về mẫu lập kế hoạch tài chính cá nhân cho học sinh để tạo dựng thói quen quản lý tài chính cá nhân cho trẻ trong tương lai. Đối với học sinh thu nhập chủ yếu từ người thân cho, tiền mừng tuổi, học bổng. Việc thiết lập một kế hoạch chi tiêu cụ thể sẽ giúp trẻ thu chi một cách có trật tự, tránh lãng phí và tích lũy tiền đầu tư kinh doanh phù hợp độ tuổi và tình hình tài chính.
Thông qua mẫu lập kế hoạch tài chính cá nhân lớp 10 dưới đây, bạn có thể hỗ trợ trẻ ghi chép thu chi và tiến hành lên kế hoạch tài chính chi tiết để đạt được mục tiêu đề ra:
| Trường hợp 1 | Trường hợp 2 | Trường 3 | |
| Thời gian | 3 tháng
(Tháng 1/2/3 – 2025) | 6 tháng
Tháng 4/5/6 – 2025) | 1 năm
(Tháng 7/2025 – 6/2026) |
| Mục tiêu | Tiết kiệm 300.000 đồng đi cắm trại hè | Đủ tiền mua chiếc xe đạp giá 1.800.000 đồng | Đủ tiền mua laptop giá 10.000.000 đồng |
| Khoản thu |
|
|
|
| Khoản chi |
|
|
|
| Cách thực hiện |
|
|
|
Các công cụ giúp xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân
Để sử dụng tiền một cách thông minh, bạn có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân trong 1 năm. Dưới đây là top 4 công cụ phổ biến hiện nay mà bạn có thể lựa chọn:
Timo – Ngân hàng số tích hợp quản lý chi tiêu
Timo cung cấp các tính năng hữu ích như: Hũ chi tiêu, mục tiêu cá nhân và báo cáo chi tiêu định kỳ giúp bạn quản lý tài chính cá nhân một cách chặt chẽ và thông minh.
Điểm nổi bật:
- Cung cấp đầy đủ các tính năng thông minh, tất cả đều hoàn toàn miễn phí.
- Là ngân hàng số độc lập, không liên kết với tài khoản ngân hàng khác, có tính bảo mật cao và quản lý chi tiêu dễ dàng.
Spendee – Ghi nhận các khoản thu chi, tiết kiệm
Là ứng dụng quản lý chi tiêu miễn phí, ghi điểm với nhiều người bởi giao diện đơn giản và tiện lợi. Bạn có thể quản lý các khoản thu chi hàng ngày, phân loại chúng theo nhiều tiêu chí khác nhau thông qua các tính năng mà App cung cấp.
Điểm nổi bật:
- Ứng dụng đồng bộ an toàn với tài khoản ngân hàng, cho phép theo dõi chi tiêu thủ công. –
- Dễ dàng đánh giá thu chi qua biểu đồ, đặt mục tiêu ngân sách, theo dõi chi tiêu và lập kế hoạch cho gia đình.
- Share ví với gia đình, bạn bè… Có thể tùy chỉnh ví theo nhu cầu và nhiều loại tiền tệ khác nhau.
Money Mate – Trợ thủ theo dõi chi tiêu hàng ngày
Đây cũng là ứng dụng quản lý chi tiêu miễn phí, giúp bạn lập kế hoạch tài chính và theo dõi xu hướng chi tiêu qua biểu đồ trực quan. Ứng dụng còn hỗ trợ hoạt động offline khi không có mạng
Điểm nổi bật:
- Theo dõi chi tiêu theo ngày, tuần, tháng dễ dàng.
- Biểu đồ thông minh, đa dạng giúp hình dung chi tiêu.
- Sử dụng ứng dụng offline ngay cả khi không có mạng.
- Lập kế hoạch tài chính và quản lý thu chi để tiết kiệm.
- Đặt nhắc nhở để ghi chép đầy đủ thu chi mỗi ngày.
Mint – Kiểm soát chi tiêu tiện lợi, trực quan
Mint cũng nằm trong top ứng dụng quản lý chi tiêu miễn phí, nhỏ gọn và tương thích với nhiều thiết bị. Ứng dụng có thể liên kết với thẻ và cập nhật thông tin tài khoản, nhắc nhở thanh toán hóa đơn và đề xuất mẹo tiết kiệm.
Điểm nổi bật:
- Quản lý thu chi rõ ràng theo ngày, tuần, tháng.
- Nhắc nhở các hóa đơn chưa thanh toán, liên kết với thẻ và tài khoản cá nhân.
- Biểu đồ trực quan dễ hiểu giúp theo dõi giao dịch và thu chi.
- Nhận lời khuyên và đề xuất phù hợp với xu hướng tài chính cá nhân.
Một số lưu ý khi lập kế hoạch tài chính cá nhân
Xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân trong 1 năm đòi hỏi sự quyết tâm và thành công. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng để đảm bảo kế hoạch chi tiêu cá nhân của bạn đạt hiệu quả:
- Kế hoạch cần phản ánh đúng khả năng tài chính hiện tại của bạn.
- Theo dõi từng giai đoạn thực hiện để điều chỉnh kịp thời nếu có sự cố xảy ra, giữa kế hoạch luôn phù hợp.
- Sử dụng công cụ hỗ trợ như máy tính tài chính, ứng dụng thống kê chi tiêu để giúp bạn lập kế hoạch và theo dõi chi tiêu dễ dàng hơn.
Lập kế hoạch tài chính cá nhân giúp bạn chuẩn bị nền kinh tế vững chắc cho trong tương lai. Hy vọng với những thông tin trong bài sẽ giúp bạn thiết lập được một kế hoạch tài chính thông minh để quản lý chi tiêu, phát triển kinh tế bền vững. Trong trường hợp, kế hoạch tài chính đã thiết lập không đạt được hiệu quả như mong muốn thì hãy liên hệ các chuyên viên tư vấn tài chính cá nhân để nhận sự hỗ trợ và lời khuyên phù hợp.
