Lập bảng chi tiêu cá nhân trong 1 tháng là bước đầu tiên và quan trọng để kiểm soát thu nhập, quản lý dòng tiền và tích lũy cho tương lai. Nhưng làm thế nào để xây dựng một kế hoạch chi tiêu thông minh và khoa học? Hãy cùng Tạp Chí Tài Chính khám phá cách lập bảng chi tiêu cá nhân chuẩn xác, giúp bạn quản lý tài chính hiệu quả và đạt được các mục tiêu dài hạn.
Tầm quan trọng của bảng chi tiêu cá nhân
Định nghĩa về bảng chi tiêu cá nhân
Bảng kế hoạch chi tiêu cá nhân là công cụ giúp quản lý và kiểm soát các khoản thu chi trong một khoảng thời gian cụ thể. Bảng chi tiêu có thể được lập trong vòng 1 tháng được áp dụng cho các chi phí sinh hoạt hằng ngày như: Tiền ăn uống, điện nước, xăng xe.
Đối với các kế hoạch tài chính dài hạn, bảng chi tiêu sẽ được lập theo quý hoặc theo năm để đạt được mục tiêu lớn như tiết kiệm, đầu tư. Thông thường, kế hoạch chi tiêu có thể được lập thủ công trên giấy hoặc sử dụng các phần mềm, ứng dụng tài chính để tiết kiệm thời gian.
Nội dung của một bảng chi tiêu cá nhân sẽ bao gồm những hạng mục cơ bản sau:
- Thu nhập
- Lương chính
- Thu nhập thêm (làm thêm, đầu tư, kinh doanh nhỏ, v.v.)
- Thu nhập thụ động (cho thuê nhà, cổ tức, v.v.)
- Chi tiêu cố định
- Tiền thuê nhà hoặc trả góp nhà
- Hóa đơn điện, nước, internet, điện thoại
- Phí bảo hiểm (y tế, xe, tài sản)
- Chi tiêu thiết yếu
- Thực phẩm, nhu yếu phẩm hàng ngày
- Chi phí đi lại (xăng xe, vé xe buýt, bảo dưỡng xe)
- Học phí hoặc chi phí giáo dục
- Chi tiêu linh hoạt
- Giải trí (phim ảnh, cà phê, du lịch)
- Mua sắm cá nhân (quần áo, mỹ phẩm)
- Quà tặng hoặc chi phí xã hội
- Tiết kiệm và đầu tư
- Tiết kiệm khẩn cấp
- Gửi tiết kiệm ngân hàng
- Đầu tư vào cổ phiếu, quỹ hoặc bất động sản
- Chi phí bất ngờ
- Sửa chữa xe, nhà cửa
- Chi phí y tế không lường trước
- Các trường hợp khẩn cấp khác
Việc liệt kê đầy đủ các hạng mục này trong bảng chi tiêu sẽ giúp bạn quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn, từ đó điều chỉnh kế hoạch chi tiêu sao cho phù hợp với mục tiêu tài chính của mình.
Lợi ích của việc lập bảng kế hoạch chi tiêu
Thu nhập hàng tháng sẽ được phân bổ cho các khoản chi cố định, chi phí phát sinh và tiết kiệm đầu tư. Vì vậy, việc lập bảng chi tiêu hàng tháng chính là yếu tố quan trọng giúp bạn đạt được mục tiêu tài chính trong tương lai và điều chỉnh nguồn chi tiêu phù hợp với thu nhập mỗi tháng.
Một số lợi ích tiêu biểu của bảng kế hoạch chi tiêu:
- Theo dõi thu nhập và chi tiêu: Bảng chi tiêu giúp bạn nắm rõ tổng thu nhập và chi tiêu trong tháng, từ đó có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính cá nhân.
- Kiểm soát chi tiêu: Nắm được các khoản chi tiêu thiết yếu và không cần thiết. Từ đó có kế hoạch điều chỉnh hoặc cắt giảm phù hợp.
- Đạt được các mục tiêu tài chính: Xác định được các mục tiêu tài chính và lập kế hoạch thực hiện để tiến gần đến sự ổn định tài chính.
- Xây dựng thói quen quản lý tài chính cá nhân: Ghi chép chi tiêu thường xuyên sẽ tạo cho bạn một thói quen kỷ luật trong việc quản lý tài chính, giúp bạn hiểu rõ giá trị của từng khoản tiền mình sử dụng.
- Chuẩn bị tốt cho các tình huống khẩn cấp: Bảng chi tiêu cũng giúp bạn dự trù một khoản tiết kiệm dành cho các trường hợp bất ngờ, như ốm đau hoặc sửa chữa tài sản, đảm bảo sự an toàn tài chính.
Nên lập bảng chi tiêu cá nhân trong bao lâu?
Lập bảng kế hoạch chi tiêu cá nhân trong 1 tháng chính phương pháp tối ưu để theo dõi và kiểm soát tài chính cá nhân. Vì một tháng là thời gian đủ dài để bạn nhìn nhận lại thói quen chi tiêu và có kế hoạch điều chỉnh nếu cần.
Tuy nhiên, nếu bạn đang trong giai đoạn làm quen với quản lý ngân sách thì lập bảng chi tiêu cá nhân trong 1 tuần, 2 tuần cũng là lựa chọn hợp lý. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng theo dõi và điều chỉnh chi tiêu trong thời gian ngắn, tránh cảm giác choáng ngợp khi bắt đầu.
Khi đã quen với việc quản lý tài chính ngắn hạn, bạn có thể chuyển sang lập bảng chi tiêu dài hạn, như theo quý hoặc nửa năm. Cách này sẽ giúp bạn nhìn nhận được bức tranh tài chính tổng thể hơn, từ đó sẽ có kế hoạch cụ thể cho những mục tiêu dài hạn như: Tiết kiệm để mua nhà, cưới hỏi… hoặc đầu tư, góp quỹ dự phòng cho việc nghỉ hưu sau này.
Cách lập bảng chi tiêu cá nhân trong 1 tháng
Để lập bảng chi tiêu cá nhân trong 1 tháng một cách khoa học, bạn cần phải thực hiện các bước sau:
1. Ghi lại tổng thu nhập
Điều đầu tiên và quan trọng nhất trong việc lập bảng chi tiêu là xác định tổng thu nhập của bạn trong tháng. Thu nhập này bao gồm:
- Lương cố định từ công việc chính.
- Thu nhập thêm từ kinh doanh, đầu tư, làm thêm.
- Các nguồn thu khác, chẳng hạn tiền thưởng hoặc hỗ trợ tài chính.
Việc ghi nhận đầy đủ thu nhập giúp bạn biết chính xác số tiền mình có để chi tiêu, tiết kiệm, và đầu tư. Đây là cơ sở để phân bổ ngân sách hợp lý cho các mục tiêu tài chính.
2. Phân loại các khoản chi tiêu
Đây là bước vô cùng quan trọng để quản lý tài chính hiệu quả. Nếu muốn dễ dàng kiểm soát dòng tiền, bạn có thể chia các khoản chi tiêu thành ba nhóm chính:
- Chi phí cố định: Gồm những khoản chi bắt buộc, chẳng hạn như tiền thuê nhà, hóa đơn điện, nước, hoặc phí dịch vụ.
- Chi phí linh hoạt: Bao gồm các khoản chi thường xuyên thay đổi tùy theo nhu cầu, như chi phí ăn uống, đi lại, mua sắm hoặc các hoạt động giải trí.
- Khoản tiết kiệm: Số tiền được trích ra hàng tháng để dự phòng cho những tình huống bất ngờ hoặc thực hiện các mục tiêu tài chính dài hạn.
Bạn có thể áp dụng một số nguyên tắc phân chia thu nhập như quy tắc 50/20/30, quy tắc 6 chiếc lọ, quy tắc 70 30… Mỗi nguyên tắc có những ưu nhược điểm riêng, bạn có thể tìm hiểu các nguyên tắc này và lựa chọn cho mình cách phân bổ tiền phù hợp.
Ví dụ:
Nếu bạn có thu nhập 10 triệu đồng/tháng, bạn có thể phân bổ theo quy tắc 50/20/30:
- Chi phí cố định: 5 triệu (50%).
- Chi phí linh hoạt: 3 triệu (30%).
- Tiết kiệm/đầu tư: 2 triệu (20%).
3. Theo dõi chi tiêu hàng ngày
Sau khi đã tổng hợp được toàn bộ chi tiêu trong tháng, bạn hãy tính toán hạn mức sử dụng trung bình cho mỗi ngày. Đồng thời, duy trì thói quen ghi chép lại toàn bộ các khoản chi tiêu trong ngày, kể cả những khoản nhỏ như tiền cà phê, ăn vặt hay gửi xe.
Việc ghi chép đều đặn này, giúp bạn có cái nhìn chi tiết về cách sử dụng tiền, phát hiện những khoản chi không cần thiết và điều chỉnh kịp thời tránh lãng phí tiền, ảnh hưởng đến mục tiêu tích lũy dài hạn.
Bạn có thể:
- Ghi chép tất cả khoản chi, kể cả những khoản nhỏ như tiền cà phê, gửi xe, hay ăn vặt.
- Sử dụng sổ tay hoặc ứng dụng quản lý tài chính như Money Lover, Spendee, hoặc Excel.
Cách này có thể tốn thời gian nhưng sẽ tạo thói quen tốt cho người mới bắt đầu, đảm bảo ko bỏ sót hạng mục nào hết. Một lợi ích nữa là giúp mình kiểm soát chặt chẽ việc chi tiêu, phát hiện kịp thời nếu có phát sinh để điều chỉnh hợp lý. Và khi bạn đã quen thì có thể chuyển sang ghi chép theo tuần.
4. Tổng kết và đánh giá cuối tháng
Vào cuối tháng, bạn hãy đánh giá tổng quan kế hoạch chi tiêu để xác định xem kế hoạch đặt ra có hợp lý không? Bạn đã thực hiện thành công hay chưa? Cần điều chỉnh hoặc rút kinh nghiệm ở những điểm nào? Tiếp theo, hoàn thiện và ghi chú lại những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện. Bạn có thể đánh giá dựa trên các chỉ tiêu sau:
- Đánh giá tổng quan: So sánh kế hoạch và thực tế chi tiêu để xem bạn đã tuân thủ kế hoạch tốt chưa.
- Xác định nguyên nhân sai lệch: Nếu chi tiêu vượt mức, hãy tìm nguyên nhân. Ví dụ: ăn uống ngoài quá nhiều, mua sắm không cần thiết.
- Điều chỉnh kế hoạch: Rút kinh nghiệm từ những điểm chưa hợp lý và đưa ra cách phân bổ chi tiêu phù hợp hơn cho tháng tiếp theo.
Nếu chi tiêu vượt ngưỡng, bạn hãy xác định nguyên nhân và điều chỉnh cho những tháng tiếp theo. Chẳng hạn,Ví dụ thực tế: Ví dụ, bạn nhận thấy mình chi quá nhiều cho giải trí (30% thu nhập) và ít cho tiết kiệm, bạn có thể giảm bớt các hoạt động giải trí không cần thiết để tăng khoản tiết kiệm lên 25% thu nhập.
Mẫu ví dụ minh họa bảng chi tiêu cá nhân trong 1 tháng
Nếu muốn nhanh chóng đạt được mục tiêu tự do tài chính, bạn có thể tham khảo và áp dụng mẫu bảng chi tiêu cá nhân với thu nhập 15.000.000 đồng dưới đây:
STT | Chi tiết | Tháng 1 | Tháng 2 | Tháng 3 | Tháng … |
1 | Tổng thu | 15.000.000 | – | – | – |
2 | Tổng chi | 14.000.000 | – | – | – |
3 | Còn lại | 1.000.000 | – | – | – |
4 | Tổng tiết kiệm | 3.000.000 | – | – | – |
Phân tích tổng chi | |||||
5 | Tiền nhà | 3.500.000 | – | – | – |
6 | Ăn uống | 3.000.000 | – | – | – |
7 | Điện nước | 750.000 | |||
8 | vui chơi, giải trí | 1.000.000 | |||
9 | Tiền hiếu hỷ | 1.000.000 | – | – | – |
10 | Tiền đi lại | 750.000 | – | – | – |
11 | Tiền phát sinh | 1.000.000 | – | – | – |
12 | Tiền tiết kiệm | 3.000.000 | – | – | – |
Như vậy, dựa theo với bảng chi tiêu trên thì chi phí dùng hạng mục ăn uống của bạn là 100.000 đồng/ngày. Bạn đừng quên theo dõi sát sao khoản chi này mỗi ngày để có kế hoạch sửa đổi hợp lý. Đặc biệt, khi lập kế hoạch chi tiêu, bạn cần chú ý điều chỉnh phù hợp theo số ngày trong từng tháng. Cụ thể, các tháng có 30 ngày, 31 ngày hoặc tháng 2 với 28 ngày đều cần được tính toán cẩn thận để đảm bảo tính chính xác.
Công cụ giúp lập bảng chi tiêu cá nhân trong 1 tháng
Để giúp việc lập bảng chi tiêu cá nhân trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn, bạn có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ sau:
- Lập bảng chi tiêu cá nhân Excel: Đây là công cụ phổ biến nhất để lập bảng chi tiêu. Bạn có thể tạo bảng chi tiêu của riêng mình hoặc tìm các mẫu có sẵn để sử dụng.
- Timo: Ngân hàng số tích hợp hũ chi tiêu, mục tiêu cá nhân, báo cáo định kỳ; miễn phí, bảo mật cao, không cần liên kết tài khoản ngân hàng khác.
- Money Mate: Theo dõi chi tiêu qua biểu đồ, hỗ trợ offline, nhắc nhở thu chi, lập kế hoạch tài chính dễ dàng.
- Mint: Liên kết thẻ, nhắc nhở hóa đơn, biểu đồ trực quan, đề xuất mẹo tiết kiệm và quản lý thu chi theo ngày/tuần/tháng.
- Spendee: Đồng bộ ngân hàng, biểu đồ thu chi, quản lý ngân sách, chia sẻ ví với gia đình, hỗ trợ nhiều loại tiền tệ.
Lập bảng chi tiêu cá nhân trong 1 tháng không chỉ giúp bạn quản lý tài chính tốt hơn, mà còn kiểm soát các khoản chi tiêu và tiết kiệm cho những mục tiêu dài hạn. Đồng thời, bạn có thể tìm hiểu sử dụng dịch vụ tư vấn tài chính cá nhân để được hướng dẫn chi tiết về cách lập bảng chi tiêu, tích lũy và đầu tư. Và đừng quên theo dõi Tạp Chí Tài Chính để không bỏ lỡ những bản tin tài chính hot nhất hiện nay bạn nhé!