Quản lý tài chính cá nhân: Bí quyết từ những người thành công

Quân Minh
24/12/2024
12:01 chiều

Post Views: 172

Quản lý tài chính cá nhân là một yếu tố quan trọng giúp bạn xây dựng nền tảng tài chính vững mạnh và đạt được các mục tiêu tài chính trong tương lai. Việc hiểu và áp dụng các nguyên tắc cơ bản của quản lý tài chính sẽ hỗ trợ trong việc kiểm soát các nguồn chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư hiệu quả. Hãy cùng tapchitaichinh.net khám phá những chiến lược và công cụ hữu ích để quản lý tài chính cá nhân một cách khoa học và đạt được sự tự do tài chính mà bạn mong muốn.

Mục lục hiện

Quản lý tài chính cá nhân là gì?

Quản lý tài chính cá nhân, tiếng anh là Personal Financial Management; bao gồm các công việc: lập kế hoạch, phân bổ, sử dụng và tối ưu nguồn tài chính của bản thân một cách hợp lý. Mục tiêu lớn nhất của việc quản lý tài chính cá nhân chính là giúp bạn quản trị được nguồn tiền của bản thân, tránh được rủi ro tài chính và đảm bảo một tương lai tài chính tự do, vững chắc.

Hiểu đơn giản, việc biết các kỹ năng quản lý tài chính cá nhân đồng nghĩa với việc bạn biết sử dụng đồng tiền sao cho hiệu quả. Từ đó có được cuộc sống thoải mái và đạt được những điều mình mong muốn.

Những lợi ích khi quản lý tài chính cá nhân

Lợi ích của việc quản lý tài chính cá nhân không chỉ giúp bạn duy trì sự ổn định tài chính mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong cuộc sống.

1. Đảm bảo sự ổn định tài chính và tự chủ trong cuộc sống

2. Xây dựng nguồn ngân sách dự phòng và chuẩn bị cho tương lai

Quản lý tài chính giúp bạn chi tiêu hợp lý, tránh lãng phí và hình thành thói quen tiết kiệm. Điều này không chỉ đảm bảo đáp ứng các nhu cầu cơ bản mà còn tạo nguồn dự phòng ứng phó với rủi ro như mất việc hoặc bệnh tật, mang lại an tâm và tự tin trong cuộc sống. Càng sớm bắt đầu, tài sản của bạn sẽ có thêm cơ hội phát triển nhờ lãi suất kép và các chiến lược đầu tư thông minh.

3. Phát triển bản thân và cải thiện chất lượng cuộc sống

Quản lý tài chính giúp bạn thực hiện các mục tiêu dài hạn như học vấn, phát triển nghề nghiệp và đầu tư vào sức khỏe và sở thích, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và mở ra nhiều cơ hội mới.

4. Nâng cao đời sống tinh thần

Có kế hoạch tài chính rõ ràng sẽ giúp bạn giảm căng thẳng và lo âu về tiền bạc, tạo tâm lý ổn định và khả năng đối mặt với các tình huống bất ngờ trong cuộc sống.

5. Nâng cao khả năng đầu tư và sử dụng tiền thông minh

6. Xây dựng nền tảng tài chính vững vàng

4 cách quản lý tài chính cá nhân hiệu quả

1. Phương pháp quản lý tài chính cá nhân 50/30/20

Đây được xem là quy tắc quản lý tài chính cá nhân phổ biến bởi tính chất đơn giản, dễ dàng áp dụng và mang lại hiệu quả đáng kể.

Khi áp dụng nguyên tắc này, bạn chỉ cần chia nguồn thu nhập của mình thành 3 phần theo tỷ lệ như sau:

50%: dành cho các chi phí sinh hoạt thiết yếu: nhà ở, ăn uống, đi lại, tiền điện, nước…
30%: dành cho các chi phí giải trí: mua sắm, vui chơi, giải trí, hiếu hỉ… (các khoản chi tiêu này không cố định và bạn có thể cắt giảm).
20%: dành cho các khoản nợ hoặc tiết kiệm cho các mục tiêu.

Ưu và nhược điểm của phương pháp 50/30/20

Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện, có thể áp dụng cho nhiều đối tượng khác nhau.
Nhược điểm: Yêu cầu tính kỷ luật cao, tự giác thực hiện thì mới có hiệu quả.

2. Quy tắc 6 chiếc lọ

Đây cũng là một trong những công thức quản lý tài chính cá nhân được nhiều người ứng dụng. 6 chiếc lọ được T. Harv Eker sáng tạo và chia sẻ. Ông đồng thời là tác của nhiều sách quản lý tài chính cá nhân nổi tiếng thế giới như “ Bí mật tư duy triệu phú” hoặc “Làm giàu nhanh”…

So với nguyên tắc 50-30-20, nguyên tắc 6 cái lọ sẽ chia nguồn thu nhập của bạn thành nhiều khoản chi tiết hơn, cụ thể như sau:

LỌ	% THU NHẬP	MỤC ĐÍCH	NỘI DUNG CỤ THỂ
01	55%	Chi tiêu thiết yếu	Chi tiêu cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như ăn uống, tiền nhà, hóa đơn điện nước…
02	10%	Tiết kiệm dài hạn	Khoản tiết kiệm phục vụ cho những mục tiêu tiết kiệm dài hạn như mua nhà, xe, cưới hỏi, sinh con hoặc kế hoạch hưu trí…
03	10%	Quỹ giáo dục	Học phí cho các các khóa học nâng cao kỹ năng, kiến thức hoặc workshop…
04	10%	Hưởng thụ	Các hoạt động vui chơi giải trí, mua sắm để phục vụ nhu cầu cá nhân.
05	10%	Đầu tư tài chính	Dùng để tạo nguồn thu nhập thụ động: đầu tư, gửi tiết kiệm, góp vốn kinh doanh…
06	5%	Từ thiện	Giúp đỡ người thân, bạn bè hoặc cho các hoạt động vì cộng đồng.

Ưu và nhược điểm của phương pháp 6 cái lọ

Ưu điểm: Xây dựng thói quen kỷ luật cho người thực hiện
Nhược điểm: Công thức hơi phức tạp đối với người mới bắt đầu hoặc những người có nguồn thu nhập từ trung bình trở xuống.

3. Phương pháp quản lý tài chính cá nhân Kakeibo (Quản lý kiểu Nhật)

Kakeibo trong tiếng Nhật có nghĩa là sổ chi tiêu tài chính trong gia đình. Phương pháp này được nữ nhà báo người Nhật Hani Motoko sáng tạo vào năm 1904. Tên gọi đã phản ánh phần nào phương pháp này: quản lý chi tiêu thông qua việc ghi chép mọi nguồn thu, hoạt động chi và tiết kiệm tiền của mình bằng sổ tay thay vì các phần mềm công nghệ.

Để việc ghi chép theo phương pháp Kakeibo được hiệu quả, bạn ghi cụ thể và đầy đủ các hạng mục sau:

Các khoản thu.
Các khoản chi cố định.
Hạng mức muốn tiết kiệm.
Chi tiêu hằng ngày theo từng mục cụ thể.
Tính tổng chi tiêu vào cuối tháng.

Ưu và nhược điểm của phương pháp Kakeibo:

Ưu điểm: tạo tính tỉ mỉ, cẩn thận. Việc viết tay chi tiết các hạng mục sẽ giúp bạn dễ dàng theo dõi và kiểm soát tài chính nhanh chóng.
Nhược điểm: Tốn thời gian ghi chép và phân tích. Phương pháp này đòi hỏi tính kỷ luật và kiên nhẫn cao từ người thực hiện.

4. Phương pháp Zero-Based Budgeting (Ngân sách bằng 0)

Zero-Based Budgeting (ZBB) là là phương pháp quản lý tài chính mà bạn sẽ phân chia toàn bộ số tiền mình kiếm được trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, năm) cho các việc chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư. Điều quan trọng là tổng số tiền bạn chi tiêu trong kỳ đó sẽ bằng đúng số thu nhập của bạn.

Nghĩa là bạn bắt đầu từ đầu, tính toán từng khoản chi tiêu dựa trên những gì thật sự cần thiết và ưu tiên trong hiện tại, thay vì dựa vào ngân sách của các tháng trước.

Ưu và nhược điểm của phương pháp Zero-Based Budgeting:

Ưu điểm: Kiểm soát chi tiêu hiệu quả, tập trung ưu tiên vào các mục tiêu quan trọng và cấp thiết nhất, thêm động lực tiết kiệm.
Nhược điểm: Đòi hỏi thời gian và công sức, không linh hoạt, khó áp dụng.

5. Các phương pháp quản lý tài chính cá nhân khác

Bên cạnh 4 cách quản lý tài chính cá nhân hiệu quả kể trên, bạn có thể tham khảo thêm các phương pháp sau để kết hợp hoặc tìm cho mình một cách quản trị tài chính cá nhân phù hợp nhất.

Pay Yourself First (Trả cho bản thân trước): Tiết kiệm một phần thu nhập ngay khi nhận lương trước khi chi tiêu vào bất kỳ thứ gì khác.
Envelope System (Hệ thống phong bì): Phân chia tiền mặt vào các phong bì theo từng mục chi tiêu cụ thể và chỉ chi tiêu từ phong bì đó.
Mindful Spending (Chi tiêu có ý thức): Tập trung vào việc cân nhắc kỹ lưỡng và chỉ mua sắm khi thực sự cần thiết, tránh lãng phí và mua sắm impulsive (mua sắm bốc đồng).
Debt Snowball & Debt Avalanche (Chiến lược trả nợ): Trả dần các khoản nợ nhỏ nhất trước để tạo động lực và cảm giác thành công nhanh chóng.
Debt Avalanche: Trả nợ với lãi suất cao nhất trước tiên để tiết kiệm nhiều tiền lãi nhất.

7 nguyên tắc vàng trong quản lý tài chính cá nhân

1. Rà soát và phân loại chi tiêu

Thường xuyên xem xét các khoản chi tiêu hàng ngày và phân loại thành hai nhóm: chi tiêu thiết yếu không thể cắt giảm và chi tiêu không cần thiết có thể tiết kiệm.

2. Lập mục tiêu và lộ trình tài chính rõ ràng

Đặt ra các mục tiêu tiết kiệm ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn và xây dựng lộ trình thực hiện. Ví dụ, nếu muốn tiết kiệm 12 triệu trong vòng một năm để đi du lịch, bạn cần để dành 1 triệu mỗi tháng.

3. Không chi tiêu quá 10% thu nhập

Chi tiêu quá mức dễ khiến bạn rơi vào tình trạng hết tiền giữa tháng. Hãy chỉ tiêu tối đa 10% thu nhập vào các chi tiêu nhỏ và để dành phần còn lại cho các mục tiêu lớn và đầu tư lâu dài.

4. Thoát khỏi vòng xoáy nợ nần

Tránh mượn nợ thường xuyên bằng cách tập trung trả hết các khoản nợ hiện tại và cắt giảm các chi tiêu không cần thiết.

5. Tiết kiệm khoảng 10 – 15% thu nhập hàng tháng

Tiết kiệm ít nhất 10 – 15% thu nhập mỗi tháng để tạo thói quen và chuẩn bị cho các mục tiêu tài chính. Khi đã quen với việc tiết kiệm, bạn có thể tăng dần tỷ lệ này lên cao hơn.

6. Tìm thêm nguồn thu nhập

Bạn có thể làm thêm công việc freelance, kinh doanh nhỏ hoặc các dự án khác trong thời gian rảnh, nhưng cần cân bằng thời gian hợp lý.

7. Dự phòng tài chính cho rủi ro bất ngờ

Đảm bảo có một khoản tài chính dự phòng để bảo vệ bản thân trước các rủi ro trong cuộc sống. Khoản dự phòng này không chỉ giúp bạn an tâm mà còn hỗ trợ các kế hoạch dài hạn và nghỉ hưu sau này.

Để củng cố kiến thức quản lý tài chính cá nhân, bạn có thể tìm đến các khóa học quản lý tài chính cá nhân hoặc các cổng thông tin uy tín. Việc này sẽ giúp bạn trang bị nền tảng vững chắc, có thêm kinh nghiệm và đạt hiệu quả cao trong quản lý tài sản.

Những câu hỏi về quản lý tài chính cá nhân cho người mới bắt đầu

Có thể dùng những công cụ nào để quản lý tài chính cá nhân?

Ứng dụng công nghệ: Sử dụng các app như Mint, YNAB, hoặc Wallet để theo dõi chi tiêu và ngân sách.
Sách quản lý tài chính cá nhân và tài liệu chính thống: Tìm hiểu qua các cuốn sách như Người giàu có suy nghĩ gì? hoặc các bài phân tích từ các chuyên gia trong ngành tài chính.
Sử dụng phần mềm: quản lý tài chính cá nhân bằng Excel hoặc Google Sheet, ứng dụng di động giúp lên kế hoạch tài chính cá nhân.
Tìm đến dịch vụ tư vấn tài chính cá nhân hoặc nhờ sự giúp đỡ từ chuyên gia.

Những cách để tăng thu nhập cá nhân là gì? (tạo thu nhập thụ động, đầu tư…)

Tạo thu nhập thụ động: Cho thuê tài sản, đầu tư cổ phiếu, hoặc kinh doanh online.
Đầu tư thông minh: Tham gia các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản hoặc quỹ đầu tư.

Để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả cần bổ sung kiến thức tài chính cá nhân nào?

Hiểu về ngân sách, chi tiêu, tiết kiệm, đầu tư và quản lý nợ. Nâng cao kiến thức về lãi suất, lạm phát và các công cụ tài chính.

Những sai lầm thường gặp trong quản lý tài chính cá nhân

Những người mới bắt đầu với kiến thức tài chính non kém thường dễ mắc các sai lầm trong quản lý tài chính cá nhân như:

Không trang bị “quỹ dự phòng” cho riêng mình.
Không kiểm soát trong chi tiêu thường nhật.
Dính nợ xấu/Lạm dụng thẻ tín dụng.
Không đa dạng nguồn thu nhập.
Không lên kế hoạch chi tiêu cụ thể.
Không đầu tư/ đầu tư không kiểm soát.
Bỏ sót các hạng mục chi tiêu thiết yếu.

Tuy nhiên những sai lầm này hoàn toàn có thể phòng ngừa và khắc phục. Để phân tích kĩ hơn vấn đề này, hãy tham khảo bài viết 7 sai lầm trong quản lý tài chính cá nhân và cách phòng tránh, khắc phục của Tạp Chí Tài Chính.

Quản lý tài chính cá nhân là kỹ năng quan trọng giúp bạn kiểm soát nguồn lực, đạt được mục tiêu và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dù ở bất kỳ giai đoạn nào, việc hiểu rõ thu nhập, chi tiêu và lập kế hoạch tài chính hợp lý sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự ổn định và phát triển bền vững. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ để xây dựng thói quen tài chính thông minh, đảm bảo bạn luôn sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách và tận hưởng một cuộc sống cân bằng, hạnh phúc.