Quyền mua cổ phiếu là gì? Đây không chỉ là khái niệm tài chính đơn thuần mà còn là cơ hội để nhà đầu tư nắm bắt lợi thế trên thị trường. Hiểu rõ quyền mua cổ phiếu có thể giúp bạn đưa ra những quyết định đầu tư thông minh, gia tăng tài sản một cách hiệu quả. Đừng bỏ lỡ bài viết dưới đây của Tạp Chí Tài Chính để khám phá toàn diện về lợi ích và chiến lược tận dụng quyền mua cổ phiếu!
Quyền mua cổ phiếu là gì?
Định nghĩa
Quyền mua cổ phiếu là quyền được công ty dành cho cổ đông hiện hữu để mua thêm cổ phiếu mới phát hành với giá ưu đãi trước khi chúng được chào bán ra công chúng. Quyền này thường được trao để duy trì tỷ lệ sở hữu của cổ đông trong công ty và là một phần của quá trình huy động vốn từ việc phát hành thêm cổ phiếu. Ngoài ra, cổ đông cũng có thể lựa chọn bán cổ phiếu quyền mua này trên thị trường thứ cấp, thu lợi từ chênh lệch giá trị quyền mua và giá cổ phiếu trên thị trường.
Quyền chọn mua cổ phiếu không chỉ mang lại lợi ích cho cổ đông (giá mua ưu đãi) mà còn giúp công ty huy động vốn hiệu quả hơn, đồng thời đảm bảo cổ đông duy trì tỷ lệ sở hữu trong công ty. Ngoài ra, việc hiểu rõ cách mua cổ phiếu trong trường hợp này rất quan trọng đối với những ai mới tham gia đầu tư hoặc tìm hiểu cách chơi cổ phiếu.
Ví dụ minh họa
Tình huống:
Công ty A quyết định phát hành thêm 1 triệu cổ phiếu mới để huy động vốn. Giá thị trường của cổ phiếu công ty A hiện tại là 50.000 VNĐ/cổ phiếu, nhưng công ty cho phép cổ đông hiện hữu mua thêm cổ phiếu với giá ưu đãi là 40.000 VNĐ/cổ phiếu.
Quyền mua:
Công ty quy định rằng mỗi cổ đông hiện hữu nắm giữ 10 cổ phiếu sẽ nhận được 1 quyền mua để mua 1 cổ phiếu mới.
Ví dụ cụ thể:
- Anh B hiện đang sở hữu 100 cổ phiếu của công ty A.
- Với tỷ lệ 10:1, anh B sẽ nhận được 10 quyền mua, cho phép anh mua thêm 10 cổ phiếu mới với giá 40.000 VNĐ/cổ phiếu.
Nếu anh B sử dụng quyền mua:
- Tổng số tiền anh phải bỏ ra: 10 x 40.000 = 400.000 VNĐ.
- Sau khi mua, anh B sở hữu tổng cộng 110 cổ phiếu.
Nếu anh B không muốn mua: Anh B có thể bán quyền mua cổ phiếu của mình trên thị trường cho người khác để kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá.
Cách tính giá trị quyền mua cổ phiếu
Giá trị quyền mua cổ phiếu được xác định dựa trên mức chênh lệch giữa giá cổ phiếu trên thị trường với giá mua ưu đãi mà công ty cung cấp. Giá trị này được tính bằng công thức như sau:
Giá trị quyền mua = (Giá thị trường của cổ phiếu – Giá phát hành ưu đãi) / Số cổ phiếu cần để nhận 1 quyền mua
Ví dụ minh họa:
- Giá thị trường của cổ phiếu: 50.000 VNĐ/cổ phiếu
- Giá phát hành ưu đãi: 40.000 VNĐ/cổ phiếu
- Tỷ lệ quyền mua: 10:1 (cứ 10 cổ phiếu hiện hữu được mua thêm 1 cổ phiếu mới)
Áp dụng công thức:
Giá trị quyền mua = (50.000 – 40.000) / 10 = 1.000 VNĐ
Như vậy, mỗi quyền mua có giá trị là 1.000 VNĐ.
Đặc điểm và quy định của quyền mua cổ phiếu
Quyền mua cổ phiếu là một công cụ tài chính quan trọng giúp cổ đông hiện hữu duy trì hoặc gia tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần trong doanh nghiệp. Quyền mua cổ phiếu là một công cụ tài chính quan trọng giúp cổ đông hiện hữu duy trì hoặc gia tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần trong doanh nghiệp. Khi tham gia, những người mới bắt đầu đầu tư thường tìm kiếm sự tư vấn tài chính cá nhân để hiểu rõ quá trình này.
Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên cập nhật tin tức tài chính trên thị trường để đảm bảo quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả. Dưới đây là các quy định và đặc điểm chính của quyền mua cổ phiếu:
Giá phát hành ưu đãi
Cổ phiếu được phát hành theo quyền mua thường có giá thấp hơn giá cổ phiếu phổ thông đang giao dịch trên thị trường chứng khoán. Đây chính là ưu đãi dành cho cổ đông hiện hữu, nhằm khuyến khích họ tham gia vào đợt phát hành mới.
Thời hạn thực hiện quyền mua
Quyền mua chỉ có hiệu lực trong một khoảng thời gian nhất định, thường kéo dài từ 30 đến 45 ngày tùy theo quy định của doanh nghiệp phát hành. Cổ đông cần đăng ký và thực hiện quyền trong thời gian này, nếu không quyền sẽ hết hiệu lực.
Khả năng chuyển nhượng
Hầu hết các quyền mua đều có thể chuyển nhượng, tức là cổ đông có thể bán quyền này cho người khác trên thị trường thứ cấp. Việc chuyển nhượng thường được thực hiện dễ dàng tại các công ty chứng khoán nơi cổ đông mở tài khoản giao dịch. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp phát hành có thể cấm chuyển nhượng quyền mua theo điều lệ công ty.
Tính không bắt buộc
Quyền mua cổ phiếu không mang tính bắt buộc. Nếu cổ đông không muốn mua thêm cổ phiếu, họ hoàn toàn có thể từ chối thực hiện quyền này mà không chịu bất kỳ hình phạt nào. Tuy nhiên, việc không thực hiện quyền có thể làm giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần của họ trong doanh nghiệp.
Thời gian cổ phiếu về tài khoản
Cổ phiếu phát hành thêm theo quyền mua sẽ được chuyển về tài khoản của nhà đầu tư sau một khoảng thời gian, thường kéo dài từ một đến vài tháng. Khoảng thời gian này phụ thuộc vào quá trình doanh nghiệp hoàn tất hồ sơ xin chấp thuận niêm yết bổ sung từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán, và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Sau khi cổ phiếu được ghi nhận, nhà đầu tư mới có thể giao dịch chúng trên thị trường.
Quyền mua cổ phiếu mang lại cơ hội lớn cho các cổ đông hiện hữu, nhưng cũng đòi hỏi họ phải nắm rõ các quy định và đặc điểm để đưa ra quyết định phù hợp với chiến lược đầu tư của mình.
Các hình thức thực hiện quyền mua cổ phiếu
Sau khi đã giải đáp được thắc mắc quyền mua cổ phiếu là gì, hãy cùng Tạp Chí Tài Chính tìm hiểu về cách thức thực hiện quyền mua cổ phiếu nhé. Các công ty cổ phần hoặc các tổ chức phát hành cổ phiếu sẽ phát hành và phân phối mua cổ phiếu bổ sung. Đối với loại cổ phiếu này, các cổ đông sẽ có 3 hình thức nhận quyền mua như sau:
- Thực hiện quyền mua: Cổ đông có thể sử dụng quyền mua bằng cách đăng ký mua cổ phiếu mới. Để thực hiện, họ cần điền thông tin vào mẫu đăng ký, nộp số tiền tương ứng và kèm theo giấy chứng nhận quyền mua. Hồ sơ sau đó được gửi đến tổ chức bảo lãnh phát hành cổ phiếu.
- Không thực hiện quyền mua: Nếu cổ đông không sử dụng quyền mua, tỷ lệ sở hữu cổ phần của họ trong công ty sẽ giảm, đồng thời mất đi các lợi ích tiềm năng khi quyền mua hết hạn.
- Bán quyền mua: Quyền mua cổ phiếu là một loại chứng khoán có thể giao dịch. Cổ đông có thể bán quyền này trên thị trường thứ cấp để thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giá trị.
Vì sao doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu?
Khi doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu, số lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường sẽ tăng lên, góp phần cải thiện tính thanh khoản. Việc gia tăng số lượng cổ phiếu có thể khiến giá cổ phiếu giảm, tạo cơ hội thu hút thêm nguồn vốn từ các nhà đầu tư. Điều này giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn để phục vụ các mục tiêu phát triển hoặc mở rộng hoạt động kinh doanh.Ngoài ra, nhà đầu tư cũng được hưởng lợi khi có cơ hội mua cổ phiếu mới với mức giá hấp dẫn hơn.
Cách tính giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm
Sau khi doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu, giá cổ phiếu trên thị trường thường được điều chỉnh lại. Công thức tính giá cổ phiếu vào ngày giao dịch không hưởng quyền được xác định như sau:
P’ = [P + (Pa × a) – C] / (1 + a + B)
Trong đó:
- P’: Giá cổ phiếu vào ngày giao dịch không hưởng quyền.
- P: Giá cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền.
- Pa: Giá cổ phiếu phát hành thêm.
- a: Tỷ lệ phát hành thêm cổ phiếu.
- C: Cổ tức bằng tiền mặt.
- B: Tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu.
Ví dụ minh họa
- Tên tổ chức phát hành: Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt (LPB).
- Mã chứng khoán: LPB.
- Sàn giao dịch: HOSE.
- Loại chứng khoán: Cổ phiếu phổ thông.
- Ngày đăng ký cuối cùng: 06/04/2022.
- Giá phát hành: 10.000 đồng/cổ phiếu.
- Tỷ lệ thực hiện: 100:21,395 (100 cổ phiếu được quyền mua thêm 21,395 cổ phiếu mới).
- Nguyên tắc làm tròn: Làm tròn xuống đến đơn vị hàng chục.
Thông tin tính toán:
- Ngày giao dịch không hưởng quyền là 05/04/2022.
- Giá đóng cửa của cổ phiếu LPB vào ngày 04/04/2022: 19.800 đồng.
- LPB không chia cổ tức bằng tiền mặt (C = 0).
- LPB không chia cổ tức bằng cổ phiếu (B = 0).
- Giá phát hành mới: 10.000 đồng (Pa = 10.000).
- Tỷ lệ phát hành: 21,395% (a = 21,395%).
Áp dụng công thức:
P’ = [19.800 + (10.000 × 21,395%) + 0] / (1 + 21,395%) = 18.072 đồng.
Sau khi làm tròn, giá cổ phiếu LPB vào ngày giao dịch không hưởng quyền sẽ là 18.100 đồng.
Việc phát hành thêm cổ phiếu không chỉ giúp doanh nghiệp tăng cường huy động vốn mà còn mang lại cơ hội đầu tư hấp dẫn cho các cổ đông. Tuy nhiên, giá cổ phiếu sẽ được điều chỉnh để phản ánh đúng giá trị thị trường sau khi quyền phát hành được thực hiện.
Cách thực hiện chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu
Sau khi đã giải đáp câu hỏi quyền mua cổ phiếu là gì, hãy cùng khám phá cách chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu. Quyền mua cổ phiếu là quyền dành cho cổ đông hiện hữu, cho phép họ thực hiện quyền mua cổ phiếu phát hành thêm của doanh nghiệp với giá ưu đãi. Trong trường hợp cổ đông không muốn thực hiện quyền mua, họ có thể chuyển nhượng quyền này cho người khác. Dưới đây là các bước hướng dẫn thực hiện chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu:
Bước 1. Kiểm tra kỹ các điều kiện chuyển nhượng
Trước tiên, để thực hiện chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu, cổ đông cần xác minh 2 vấn đề sau:
- Quyền chuyển nhượng có được cho phép: Một số doanh nghiệp không cho phép chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu. Thông tin này thường được ghi rõ trong thông báo phát hành.
- Thời gian chuyển nhượng: Quyền chuyển nhượng chỉ được thực hiện trong khoảng thời gian do doanh nghiệp quy định.
Bước 2. Chuẩn bị hồ sơ chuyển nhượng
Hồ sơ chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu bao gồm:
- Giấy đề nghị chuyển nhượng quyền mua: Được lập theo mẫu của công ty chứng khoán hoặc doanh nghiệp phát hành.
- CMND/CCCD/Hộ chiếu (bản sao công chứng) của bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng.
- Hợp đồng chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu: Nêu rõ số lượng quyền chuyển nhượng, giá chuyển nhượng, và các điều khoản khác.
- Giấy xác nhận sở hữu quyền mua cổ phiếu: Do công ty chứng khoán hoặc tổ chức phát hành cung cấp.
Bước 3. Thực hiện chuyển nhượng tại công ty chứng khoán
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết, lúc này, cổ đông có thể thực hiện chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu qua công ty chứng khoán nơi họ mở tài khoản giao dịch theo trình tự sau:
- Bước 3.1: Nộp hồ sơ chuyển nhượng đầy đủ.
- Bước 3.2: Công ty chứng khoán kiểm tra và xác nhận thông tin.
- Bước 3.3: Thực hiện ghi nhận đăng ký quyền mua cổ phiếu thành công trên tài khoản của bên nhận chuyển nhượng.
Lưu ý: Nếu cổ phiếu thuộc dạng chứng chỉ (không lưu ký), cổ đông cần làm thủ tục trực tiếp tại doanh nghiệp phát hành.
Bước 4. Thanh toán giá trị chuyển nhượng
Hai bên chuyển nhượng tự thỏa thuận giá trị quyền mua và phương thức thanh toán (tiền mặt, chuyển khoản…). Tuy nhiên, cổ đông cần lưu ý rằng việc chuyển nhượng có thể phát sinh thuế thu nhập cá nhân từ lợi nhuận chuyển nhượng.
Bước 5. Xác nhận quyền mua và thực hiện quyền
Sau khi chuyển nhượng, bên nhận chuyển nhượng cần đăng ký thực hiện quyền mua trong thời hạn quy định. Quy trình thực hiện quyền mua được thực hiện qua công ty chứng khoán hoặc trực tiếp với doanh nghiệp phát hành, tùy thuộc vào nơi lưu ký cổ phiếu.
Lưu ý quan trọng khi thực hiện quyền mua cổ phiếu
Quyền mua cổ phiếu là tài sản có giá trị, do đó cổ đông cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định chuyển nhượng. Tìm hiểu kỹ các thông tin liên quan, đặc biệt là giá trị thực của quyền mua, để đảm bảo lợi ích trong giao dịch.
Việc chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu là một giải pháp hữu ích cho cổ đông không có nhu cầu mua thêm cổ phiếu. Quy trình thực hiện tương đối đơn giản, nhưng cần tuân thủ đúng thời hạn và quy định của doanh nghiệp phát hành và công ty chứng khoán.
Quyền mua cổ phiếu là gì? Đây là cơ hội để cổ đông hiện hữu mua cổ phiếu mới với giá ưu đãi, giúp duy trì tỷ lệ sở hữu và tận dụng sự phát triển của công ty. Việc hiểu rõ quyền mua cổ phiếu và các lựa chọn thực hiện sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định hợp lý, tối ưu hóa lợi ích tài chính trong các đợt phát hành bổ sung. Dù lựa chọn thực hiện quyền mua, từ chối hay bán quyền mua, mỗi quyết định đều ảnh hưởng đến tỷ lệ sở hữu và lợi ích của cổ đông.
